Fysiotherapie bij oncologiepatiënten richt zich specifiek op de behandeling van en advisering bij (beweeg)problemen als gevolg van de kanker of de medische behandeling daarvan.
Voorbeelden van problemen zijn pijn, (ook chronische pijn), spanningsklachten, stug litteken, huidveranderingen, stijfheid van gewrichten en spieren, vochtophoping, spierziekte, conditieverlies en vermoeidheid.
De oncologiefysiotherapeut kan worden ingezet tijdens alle fasen van de kanker.
In de curatieve fase is alles gericht op het bestrijden van de kanker. De oncologiefysiotherapeut kan in deze fase helpen bij het beperken en bestrijden van conditieverlies en het verlichten van spanningsklachten.
In de herstelfase gaat het om herwinnen van beweeglijkheid, kwaliteit van leven en het herwinnen van controle over de activiteiten van het dagelijkse leven. De oncologiefysiotherapeut kan bijvoorbeeld helpen met een trainingsprogramma om de conditie te verbeteren en adviseren bij het hervatten van werk en sport. Ook tijdens de chemotherapie kan er gericht getraind worden om conditie, kracht en uithoudingsvermogen zo goed mogelijk te behouden. Als de patiënt na een succesvolle behandeling is genezen, zijn er soms wel blijvende gevolgen zoals bewegingsproblemen of vermoeidheid. Goede nazorg is dan belangrijk.
Soms kan de ziekte niet (volledig) worden genezen maar wel onder controle gebracht en gehouden worden. Kanker krijgt dan meer het karakter van een chronische ziekte. Dit heeft fysieke, psychische en sociale gevolgen voor de patiënt. Iedere patiënt moet op eigen wijze leren omgaan met de nieuwe situatie. De oncologiefysiotherapeut behandelt voorkomende klachten en ondersteunt en coacht de oncologische patiënt.
De palliatieve fase begint op het moment dat de patiënt te horen krijgt dat genezing niet meer mogelijk is en de behandeling ook niet meer op genezing wordt gericht. Deze fase kan weken, maanden maar soms ook jaren duren. De kwaliteit van leven en de wens van de patiënt staan in deze fase centraal! De oncologiefysiotherapeut kan helpen om zolang mogelijk een actief leven te leiden.
In de terminale fase wordt het duidelijk dat het levenseinde nadert. De patiënt moet afscheid nemen van zijn naasten en van het leven. In deze fase staat het comfort van de patiënt centraal. De oncologiefysiotherapeut kan bijvoorbeeld helpen bij het zoeken naar de meest comfortabele houding. Ademhalingsoefeningen kunnen verlichting geven bij benauwdheid. Pijn en angst kunnen verminderen door ontspanningsoefeningen.
